Juiste diagnose, verkeerde behandeling …patiënt wordt niet beter

Het kabinet Rutte II trekt zich niets aan van de realiteit, of zelfs maar logica.

Enkele dagen geleden stuurde minister van SZW Lodewijk Asscher een brief naar de Tweede Kamer over de ontwikkeling van de werkloosheid in Nederland. In december 2013 steeg deze verder naar 668 duizend werklozen, ofwel 8,5% van de beroepsbevolking.

De oorzaak van deze situatie wordt door Asscher feilloos vastgesteld:

Werkloosheid is het verschil tussen het aantal beschikbare banen (werkgelegenheid) en het aantal mensen dat een baan zoekt (arbeidsaanbod). […] Als gevolg van achterblijvende bedrijfsinvesteringen en consumptieve bestedingen is de vraag naar arbeid gedaald.

De diagnose klopt. Maar hoe zit met de behandeling?

Die is hopeloos. Tegen de jeugdwerkloosheid worden ‘jongerenloketten om jongeren te helpen bij beroeps- en studiekeuzes’, ‘coachingsactiviteiten’ en ‘startersbeurzen’ ingezet. Werkloze ouderen kunnen rekenen op ‘mobiliteitsbonussen’ en ‘proefplaatsingen’.

Deze maatregelen veranderen hooguit iets aan het aanbod van arbeid, terwijl – zoals Asscher zelf had geconcludeerd – de vraag naar arbeid het probleem is. Met andere woorden er is geen behoefte aan trainingsprogramma’s, maar wel aan banen, banen en nog meer banen.

Asscher verwijst in zijn brief nog naar het sociaal akkoord van afgelopen voorjaar. Maar ook daar gaat het over (potentiële) werknemers: jongeren, ouderen, wajongers, ww’ers, zzp’ers, flexwerkers; allemaal komen ze voorbij.

Zo’n beetje de enige passage waarbij (indirect) wordt gerept over het creëren van werk en het aanjagen van de consumptieve bestedingen is deze:

Het is tegelijkertijd nodig:

• het doorschieten van de al vijf jaar dalende huizenprijzen op de woningmarkt te keren (en daarmee de oorzaak van een sterk teruglopende vraag naar bouwprojecten en gerelateerde werkgelegenheid);
• de mogelijkheden van het bankwezen om te voorzien in hypotheek- en kredietverlening te herstellen;
• het tweede pijler pensioenstelsel minder procyclisch te maken door de pensioencontracten te vernieuwen. Hierdoor hebben schokken op financiële markten minder gevolgen voor pensioenpremies en –uitkeringen.

Hoe weinig (en omfloerst) dit ook is, meer wordt over het vergroten van de vraag naar arbeid niet gezegd.

En uiteraard kan ook de overheid zelf geen banen scheppen, bijvoorbeeld door massaal windmolenparken aan te leggen, de installatie van zonnepanelen ruimhartig te subsidiëren of voor mijn part de cultuursector van een flinke oppepper te voorzien.

De hiervoor benodigde uitgaven en resulterende begrotingstekorten zullen immers een oncontroleerbare inflatie tot gevolg hebben, aldus de dominante economische school van het moment.

Inmiddels weten we natuurlijk dat – ondanks een onveranderd hoog begrotingstekort en oplopende staatsschuld – niet inflatie, maar juist deflatie een acute bedreiging vormt voor ons economisch herstel.

Maar Rutte twijfelt nooit.

We’re fucked.

Bloemenveiling FloraHolland begrijpt het concept ‘staking’ niet

FloraHolland:

Acties die de dagelijkse processen wederom onder druk zetten, zijn onacceptabel.

Ofwel: staken mag, zolang het bedrijf er maar geen last van heeft.

De context: ‘Bij het bedrijf verdwijnen tweehonderd arbeidsplaatsen, maar de vergoeding voor de werknemers die hun baan verliezen is volgens de vakbonden niet hoog genoeg,’ zo schrijft het NRC.

En dat is ondanks een lichte omzetgroei in 2013, zo kunnen we hier lezen.

Het NRC meldt verder:

Vrijdag werd ook al gestaakt. Toen waren bij CNV Dienstenbond en FNV Bondgenoten zeker 850 stakers ingeschreven. Volgens hen probeerde Flora Holland de staking op te vangen door uitzendkrachten in te zetten. CNV en FNV sommeerden de veiling, die ontkent stakingbrekers te hebben ingehuurd, vervolgens daarmee te stoppen. Het is verboden om werk over te laten nemen door uitzendkrachten als er wordt gestaakt.

Economen waarschuwen voor deflatie in Eurozone

Zo meldt The New York Times.

En dat is, op zijn zachtst gezegd, slecht nieuws. Wie gaat er immers investeren als de prijzen alleen maar dalen? Rentenieren is dan de betere optie, met economische stilstand tot gevolg:

When it takes hold, deflation — a decline in the general level of prices — undermines growth, and lowers corporate earnings and the values of assets like real estate.

Bovendien worden eerder aangegane schulden – van hypotheekschulden tot de staatsschuld – langzaam maar zeker ondraaglijk:

In contrast to inflation, which erodes the real value of loans, making it easier for borrowers to repay, deflation does the opposite. It makes money dearer, raising the burden of repaying existing loans — and adds to the stress on fragile banks that hold the loans when borrowers cannot repay.

Eigenlijk zitten we, gezien de historisch lage inflatie in de Eurozone, nu al in de problemen:

Officially, the 18-nation euro zone so far has been experiencing “disinflation” — a falling rate of inflation. Consumer prices ticked up just 0.7 percent in January from a year earlier, matching the record low set in October, according to an estimate by Eurostat, the European Union’s statistical agency.

The European Central Bank tries to maintain an inflation rate of just below 2 percent.

Dat er officieel nog net geen sprake van deflatie is, wil dus nog niet zeggen dat er niets aan de hand is:

“There is nothing magical about the number zero, when inflation turns to deflation,” Olivier Blanchard, chief economist of the International Monetary Fund, noted in a recent blog post.

En dit is dus het gevolg van voortdurende bezuinigingen en bijbehorende ontslagrondes: als consumenten steeds minder hebben te besteden, gaan vanzelfsprekend de prijzen omlaag. Ofwel, na het zuur, nog meer zuur.

Austerity, fuck yeah!

IBM behaalt hogere winst dankzij belastingontwijking via Nederland

Aldus Bloomberg News:

The approach, which involves routing almost all sales in Europe, the Middle East, Africa, Asia and some of the Americas through the Netherlands unit, helped IBM as it gradually reduced its tax rate over 20 years at the same time pretax income quadrupled.

Zijn wij even lekker bezig. Fier aan kop in the race to the bottom!

Uit hetzelfde bericht valt overigens ook op te maken wat tegenwoordig voor bedrijfsstrategie moet doorgaan:

IBM is aiming for $20 a share in adjusted earnings by 2015, up from $11.67 in 2010 — a goal made more difficult as the company posted seven straight quarters of declining revenue. To stay on target, IBM has bought back shares, sold assets, and fired and furloughed workers.

Het doel van IBM is dus niet betere producten, een hogere omzet, of zelfs maar de continuïteit van de organisatie, maar allereerst een hoger rendement voor de aandeelhouders. Dus geen investeringen in R&D, mensen of machines, maar het terugkopen van aandelen, het verkopen van productiemiddelen en het ontslaan van mensen.

Ziehier het kapitalisme van de eenentwintigste eeuw.

De Amerikaanse middenklasse verdwijnt

Zo bericht The New York Times:

As politicians and pundits in Washington continue to spar over whether economic inequality is in fact deepening, in corporate America there really is no debate at all. The post-recession reality is that the customer base for businesses that appeal to the middle class is shrinking as the top tier pulls even further away.

Grote bedrijven houden nu al rekening met deze nieuwe realiteit:

In response to the upward shift in spending, PricewaterhouseCoopers clients like big stores and restaurants are chasing richer customers with a wider offering of high-end goods and services, or focusing on rock-bottom prices to attract the expanding ranks of penny-pinching consumers.

“As a retailer or restaurant chain, if you’re not at the really high level or the low level, that’s a tough place to be,” Mr. Maxwell said. “You don’t want to be stuck in the middle.”

Nog even wat deprimerende cijfers:

In 2012, the top 5 percent of earners were responsible for 38 percent of domestic consumption, up from 28 percent in 1995, the researchers found.

Even more striking, the current recovery has been driven almost entirely by the upper crust, according to Mr. Fazzari and Mr. Cynamon. Since 2009, the year the recession ended, inflation-adjusted spending by this top echelon has risen 17 percent, compared with just 1 percent among the bottom 95 percent.

En uiteraard heeft deze groeiende ongelijkheid vervelende consequenties voor zo’n beetje iedereen:

Mr. Fazzari also said that depending on a relatively small but affluent slice of the population to drive demand makes the economy more volatile, because this group does more discretionary spending that can rise and fall with the stock market, or track seesawing housing prices. The run-up on Wall Street in recent years has only heightened these trends, said Guy Berger, an economist at RBS, who estimates that 50 percent of Americans have no effective participation in the surging stock market, even counting retirement accounts.

Ook investeerders weten inmiddels wat er in de echte wereld aan de hand is:

Investors have taken notice of the shrinking middle. Shares of Sears and J. C. Penney have fallen more than 50 percent since the end of 2009, even as upper-end stores like Nordstrom and bargain-basement chains like Dollar Tree and Family Dollar Stores have more than doubled in value over the same period.

Maar een iets hoger belastingtarief voor de hoogste inkomens is communisme en nationaal-socialisme ineen.

13 procent meer startende ondernemers in 2013

94 procent is zzp’er.

De Kamer van Koophandel zegt dat er mede door de crisis meer mensen een bedrijfje beginnen. “In 2013 zijn veel bedrijven failliet gegaan en hebben veel mensen ontslag gekregen. Dit resulteert in een toename van het aantal inschrijvingen.”

Als bouwbedrijven failliet gaan, gaan bouwvakkers massaal aan de slag als zzp’er, volgens de KvK. En bedrijven die personeel flexibeler willen inzetten adviseren werknemers steeds vaker om zich als zelfstandige te vestigen. Daarna worden ze dan weer ingehuurd.

Sommige dwazen ontwaren niettemin toch nog ergens reden voor optimisme:

D66-kamerlid Verhoeven ziet ook dat er veel zzp’ers zijn bijgekomen die geen andere keus hebben. Maar volgens hem moeten deze mensen juist worden gestimuleerd om ondernemer te worden.

Kortom, de weg naar betere tijden volgens D66:

1) krijg ontslag
2) word zzp’er
3) word échte ondernemer
4) ???
5) dikke winst!

Hoera voor het kwartaalkapitalisme!

Uit de Volkskrant:

Het ‘kwaad van het kwartaalkapitalisme’ is sinds het begin van de crisis eerder erger geworden dan verminderd, constateert McKinsey. Topmanagers trekken zich niets aan van internationale organisaties als de OESO, de G20 en het World Economic Forum, die de afgelopen jaren hebben gepleit voor een meer duurzame vorm van kapitalisme. […]

Van de ondervraagde managers erkent 63 procent dat de druk is toegenomen om zo hoog mogelijke winsten op de korte termijn te behalen.

Ruim driekwart (79 procent) van de managers zegt prioriteit te geven aan een zo hoog mogelijke winst in de komende twee jaar of op nog kortere termijn. Bijna de helft van de managers heeft een bedrijfsstrategie voor ten hoogste drie jaar. Driekwart zegt dat eigenlijk een strategie op langere termijn noodzakelijk is. En 86 procent erkent dat een langetermijnstrategie belangrijk zou zijn om het bedrijf te versterken en innovatie te bevorderen.

Onzichtbare hand!

Tucht van de markt!

Wij verdienen ons succes!

Enz.

Enz.

Het nieuwe werken

De VS laten alvast zien wat de gevolgen zijn van de combinatie van een hyperflexibele arbeidsmarkt, stijgende inkomensverschillen en een structurele werkloosheid.

Zoals inmiddels genoegzaam bekend, zijn de opbrengsten van de toegenomen productiviteit van Amerikaanse werknemers gedurende de afgelopen veertig jaar vrijwel volledig richting bedrijfswinsten gegaan:

Productivity has increased by 80 percent, but median compensation (that’s wages plus benefits) has risen by just 11 percent during that time. […] Since 2000, even as the economy has grown by 18 percent, the median income of households headed by people under 65 has declined by 12.4 percent.

Een gevolg van deze scheve inkomstenverdeling is dat met name grote Amerikaanse bedrijven gigantische bedragen in kas hebben. Zo bezit Apple maar liefst 147 miljard dollar alleen al aan liquide middelen. Bedrijven weten van gekkigheid niet meer wat ze met dit soort bedragen aan moeten. Investeren in extra productiecapaciteit om nog meer (nieuwe) producten af te kunnen zetten, wordt – vanwege onvoldoende verwachte vraag – vaak niet meer als de moeite waard gezien. Dankzij de decennialange trend van achterblijvende inkomens, is een eveneens achterblijvende consumentenvraag natuurlijk niet meer dan een logisch gevolg.

Niettemin willen bedrijven wel graag rendement behalen op hun liquide reserves. De oplossing? Bedrijven die leningen aan hun eigen werknemers verstrekken. Het Amerikaanse bedrijf Lending Club probeert grote werkgevers, waaronder Google, te interesseren voor deze investeringsvorm. Niet alleen werkgevers zouden hiervan profiteren, maar ook de werknemers. Zij kunnen immers, zonder extra salaris te ontvangen, toch net iets meer uitgeven aan een woning, een auto of zelfs de dagelijkse boodschappen:

“The program we’re putting in place gives the ability for large companies with lots of employees to make loans to their employees and use their treasury reserves, on which they are earning like one or two percent, and put them to work,” [Lending Club CEO Renaud Laplanche ] said in a recent interview. “At the same time, they would be offering a lower interest rate to their employees than what they’re paying on their credit cards or other loans they have. It’s really an HR benefit and recruiting tool.”

Je zou het een teken des tijds kunnen noemen dat er voor grote werkgevers tegenwoordig manieren bestaan om nog een beetje extra winst te persen uit het gegeven dat zij hun werknemers structureel onderbetalen.

Een andere ontwikkeling is dat werknemers, in de traditionele zin van het woord, steeds zeldzamer worden. Dit gegeven wordt aardig geïllustreerd door TaskRabbit.com, een online marktplaats waar opdrachtgevers klusjes kunnen vergeven aan de laagste bieder. Een prima plek dus voor wanhopige werklozen om nog iets van inkomen bij elkaar te scharrelen:

But Task Rabbit is more than a hip, Web-based temp agency. It’s the reserve army of the unemployed made flesh. What’s diabolically brilliant and emblematic about the company is that prospective errand-runners bid against one another for jobs. To get an assignment, an aspiring Rabbit offers to do the chore for less money than he or she thinks other prospective Rabbits are bidding.

Terwijl de naoorlogse welvaart, zowel in de VS als in Nederland, voor een belangrijk deel het gevolg was van vakbonden, actiebereidheid en solidariteit onder werknemers, worden in de nieuwe economie werkers ertoe veroordeeld met elkaar de concurrentie aan te gaan. Dit, zou je kunnen zeggen, is de ware betekenis van de slogan ‘iedereen ondernemer’: een stelselmatige en onvermijdelijke afbraak van de wederzijdse solidariteit zodat we allemaal – lekker flexibel en goedkoop – als task rabbits aan het werk mogen.

Welcome to the future.

Huurders moeten bloeden voor hypotheekeigenaren

Dat wisten we eigenlijk al, maar bij Follow the Money leggen ze het nog eens een keer uit:

Door dit soort veranderingen in het kredietbeleid ontstaan bubbels op de woningmarkt. Iedereen heeft een woning nodig. Maar zo gauw banken beginnen met het oprekken van hun kredietvoorwaarden — exotische hypotheekvormen als aflossingvrije hypotheken verzinnen; leningen tot 100 procent van de woningwaarde toestaan; tweede inkomens meerekenen bij de hypotheekaanvraag etcetera — stijgen de woningprijzen. Niet omdat er meer behoefte is naar woningen, die behoefte is er altijd wel, maar omdat banken ervoor zorgen dat kopers meer kunnen bieden op een woning.

De hoge prijzen die het gevolg zijn van het ruime kredietbeleid van banken dienen eigenlijk geen enkel doel. Het is niet alsof woningen toen de prijzen bijna twee keer over de kop gingen tussen 1995 en 2008 ook twee keer zoveel kwaliteit kregen. […]

Waarom is duur wonen dan toch een doel? Feit is dat voor menig Nederlander een woning al lang niet meer alleen een gebruiksgoed is, maar ook een investeringsgoed. Een investeringsgoed waar aanzienlijke schulden voor zijn aangegaan. Dat wonen goedkoper wordt, is voor hun alleen maar nadelig. De woning wordt namelijk minder waard, terwijl de woningbezitter al een lening is aangegaan, waarover hij hoe dan ook rente moet betalen. Zolang de leningen blijven staan, is het moeilijk om tot de logische conclusie te komen dat wonen zo goedkoop mogelijk moet. Duur wonen is nodig omdat het terugbetalen van de enorme hypotheekschulden zonder hoge woningprijzen onmogelijk wordt. Zelfs de huurder moet meer betalen; de koopwoningmarkt opgejaagd worden om de woningprijzen hoog te houden.

Vandaar ook dat voortdurend het herstel van de woningmarkt (en dus de huizenprijzen) wordt aangekondigd. Want stijgende huizenprijzen betekenen dat de slimme consument niet langer wacht, maar nú koopt. En hoe meer mensen hieraan meedoen, hoe meer de huizenprijzen inderdaad zullen stijgen. Dit komt dan niet alleen de makelaars en woningbouwers ten goede, maar ook de woningeigenaren met een hypotheekschuld.

Het is dan ook opvallend dat na een schier eindeloze stroom berichten over de herstellende woningmarkt (ergens in de nabije toekomst), we vandaag eens mogen lezen dat de huizenprijzen in de werkelijke wereld opnieuw flink zijn gedaald.

Eens kijken hoe lang het duurt voordat we te horen krijgen dat dit het laatste dipje voor het herstel was…

Als huizenkoper word je KEIHARD gepakt – of toch niet?

Een bericht in Trouw:

Maximale hypotheek opnieuw fors omlaag

Het maximale bedrag dat iemand mag lenen voor een huis gaat volgend jaar opnieuw fors omlaag. Voor hoge inkomens gaat het om tienduizenden euro’s, blijkt uit nieuwe normen van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud). Dat schrijft Het Financieele Dagblad.

Het Nibud zelf:

In 2014 zijn de financieringslastpercentages voor hypotheken in de meeste gevallen gelijk aan die in 2013.

Blijkbaar vinden ze bij Trouw en het FD hypotheekbeperkingen maar onzin. Want hoe anders moeten de huizenprijzen weer omhoog?

Kortom: de medialobby voor de huizenmarkt heeft opnieuw zijn slag geslagen.